Szczecin leży w północno-zachodniej Polsce, w zachodniej części woj. zachodniopomorskiego przy granicy polsko-niemieckiej. Miasto umiejscowione jest nad rzeką Odrą oraz jeziorem Dąbie, obejmując część Międzyodrza. Odległość z centrum miasta do Morza Bałtyckiego w linii prostej wynosi 65 km. Szczecin graniczy z miastem i gminą Police (od północy) oraz gminami: Dobra, Kołbaskowo od zachodu, Gryfino i Stare Czarnowo od południa oraz Kobylanka i Goleniów od wschodu.

Szczecin jest węzłem transportowym na trasie transeuropejskiego korytarza transportowego północ-południe łączącego południową Skandynawię, Czechy i Austrię z portami Morza Śródziemnego. Drogi przechodzące przez Szczecin to m.in. trasa 6 (E28) prowadząca z Niemiec (granica państwa Kołbaskowo) przez Koszalin do Trójmiasta, droga 3 (E65) ze Świnoujścia przez Gorzów Wielkopolski, Zieloną Górę i Jelenią Górę do granicy państwa (Jakuszyce) i dalej do Czech, a także droga nr 10 z Niemiec (granica państwa Lubieszyn) przez Stargard Szczeciński do Bydgoszczy i Płońska. Część tras rozpoczyna się w Szczecinie. Tak jest w przypadku drogi nr 13, która prowadzi ze Szczecina przez granicę państwa (Rosówek) do Niemiec i dalej na zachód Europy, drogi nr 31 (Szczecin - Kostrzyn nad Odrą – Słubice), oraz drogi nr 115, która ze Szczecina wiedzie przez granicę państwa (Dobieszczyn) do Niemiec.

W Szczecinie zbiega się 6 różnych kierunków linii kolejowych, które razem tworzą szczeciński węzeł kolejowy. W ruchu pasażerskim czynnych jest 8 stacji i przystanków kolejowych. Miasto posiada także 2 stacje towarowe i kilka posterunków odgałęźnych. Szczecin połączony jest z krajową infrastrukturą kolejową poprzez 7 linii kolejowych. Linia kolejowa nr 401 łączy miasto z Goleniowem i Świnoujściem, linia nr 351 łączy miasto z pobliskim Stargardem i z Poznaniem, który pozwala na podróż dalej do Warszawy i Wrocławia. Linia 273 łączy z Kostrzynem nad Odrą, Zieloną Górą i Wrocławiem. Linia kolejowa nr 409 łączy Szczecin z Berlinem a linia kolejowa nr 408 z Hamburgiem.

Transport drogą lotniczą obsługuje położony ok. 47 km od centrum miasta międzynarodowy Port Lotniczy Szczecin-Goleniów im. NSZZ „Solidarność”, który ma stałe połączenia lotnicze z: Warszawą, Londynem, Liverpoolem, Dublinem, Bergen, Oslo i Stavanger. W Szczecinie, w dzielnicy Szczecin – Dąbie funkcjonuje również lotnisko sportowe, eksploatowane obecnie przez Aeroklub Szczeciński. Do lat 60. XX w. pełniło ono funkcję portu lotniczego miasta. Lotnisko posiada dwa trawiaste pasy startowe.

Po Szczecinie kursuje 12 linii tramwajowych oraz 70 autobusowych (w tym 6 pospiesznych i 16 nocnych). W sierpniu 2015 r. uruchomiony został Szczeciński Szybki Tramwaj, który połączył prawobrzeżną część miasta z centrum.

Szczecin to miasto na prawach powiatu, stolica i największe miasto województwa Zachodniopomorskiego. Jest trzecim pod względem powierzchni (300,55 km²) i siódmym pod względem liczby ludności miastem Polski. Miasto otulone jest rozległymi kompleksami leśnymi: od północy i zachodu Puszczą Wkrzańską, od południa Szczecińskim Parkiem Krajobrazowym - Puszcza Bukowa, od wschodu – Puszczą Goleniowską. Szczecin jest podzielony na 4 dzielnice: Północ, Prawobrzeże, Śródmieście, Zachód.

Nie ma wątpliwości, iż nazwa własna Szczecina jest pochodzenia słowiańskiego. Do niedawna panowało przekonanie, że nazwa miasta pochodzi od szczeciny. Inni wywodzili ją od słowa ściek (ponieważ wody odrzańskie w tym rejonie bardzo powoli „ściekają” ku Bałtykowi). Nowsze badania postawiły bardziej prawdopodobną tezę, że Szczecin wziął swą nazwę od słowa „szczyt”, które oznaczało tarczę, i przyrostka „-in” (Szczycin). Stare kroniki wspominają, iż miasto znajdowało się na trzech wzgórzach. Od tych szczytów powstała pierwsza nazwa Szczytno. Istnieje również teza, która głosi, że nazwa ta pochodzi od staroniemieckego słowa stette, co oznacza „twierdza”. Przez wieki Szczecin wielokrotnie zmieniał nazwy. Najstarsza wzmianka wymieniająca nazwę Stetin pochodzi z 1133 r., w 1188 r. Stetyn, w 1251 r. Stitin. Polskim przedwojennym egzonimem była nazwa Szczecin (1890, 1938). Nazwa Szczecin została przywrócona i urzędowo ustalona w 1946 r.

Herb przedstawia niebieską tarczę herbową, na której widnieje ukoronowana głowa gryfa (symbolu książąt pomorskich z dynastii Gryfitów) o czerwonych piórach. Korona oraz dziób są koloru złotego. Krawędź tarczy jest obramowana kolorem złotym. Trudno powiedzieć, kiedy gryf pojawił się na pieczęci po raz pierwszy. Na pewno był już na pieczęciach miejskich z XIII w. Obecny wzór obowiązuje dopiero od ok. 1360 r. Po 1660 r. zostały dodane przez króla szwedzkiego Karola IX dwa lwy, podtrzymujące z obu stron głowę gryfa z koroną. Na fladze umieszczony jest przesunięty w lewo w stosunku do jej środka herb Szczecina na sześć równej szerokości pasów.

Hejnał Miasta Szczecina jest grany na trąbce przez trębacza codziennie o godz. 12.00 z Urzędu Miejskiego w Szczecinie. Istnieją dwie wersje hejnału. Wersja codzienna jest grana na jedną trąbkę, a w dni świąt państwowych i miejskich grany jest w wersji uroczystej przez trzech trębaczy. Hejnał powstał w 1995 r.

Pierwsze ślady osadnictwa wczesnośredniowiecznego na terenach obecnego Szczecina są datowane na koniec IX w. i początek X w. Książęta słowiańscy zbudowali w tym miejscu gród otoczony fosą. Niemal jednocześnie u podnóża grodu rozwinęła się osada handlowo-rybacka. Gród rozciągał się na błotnistych terenach lewego brzegu rzeki Odry oraz na wyspie Łasztowni. W notatkach żydowskiego podróżnika Ibrahima ibn Jakuba (pochodzących z połowy X w.) można odnaleźć informacje o dużym słowiańskim mieście portowym nad Odrą, które nazywało się Sadżin lub Sasin. Przekazy mówią, iż owy gród miał owalny kształt, w środku zwężony. W centralnym punkcie grodu, znajdowała się pogańska świątynia Trygława (bóstwa słowiańskiego).

W pierwszym okresie istnienia Szczecin był republiką o charakterze arystokratyczno – patriarchalnym. Rządy miasta należały do starszyzny (tworzyli ludzie pochodzący ze znamienitych rodów, wyróżniający się bogactwem lub doświadczeniem życiowym). Niemniej jednak ważną rolę w grodzie odgrywał wiec, którego uchwały miały moc prawną i nie zawsze musiały być poprzedzone decyzjami rady starszyzny. Wiec w sprawach ważnych wymagał jednomyślności. Niższe warstwy społeczności szczecińskiej stanowili niezależni i zamożni, rzesze prostego ludu oraz niewolnicy.

W latach 967–972 książę Mieszko I przyłączył Pomorze Zachodnie, wraz ze Szczecinem do państwa Polan. Panowanie Polan nad Pomorzem Zachodnim utrwaliła na krótko bitwa pod Cedynią rozegrana pomiędzy Mieszkiem I a Hodonem (margrabią Marchii Łużyckiej). Podstawą ekspansji Mieszka I na północ ku wodom Bałtyku był m.in. fakt, iż tereny te zamieszkiwały pokrewne etnicznie ludy słowiańskie. Wydaje się jednak, że argumenty dogodnego położenia i dostęp do morza mogły mieć większe znaczenie, przede wszystkim ekonomiczne dla nowo powstałego państwa polskiego. Po bitwie koło Strugi (część Płoni) w 1121 r. książę Bolesław Krzywousty ponownie przyłączył miasto do Polski jednocześnie uznając władzę lennika, Warcisława I. W 1181 r. miasto, wraz z Pomorzem Zachodnim, stało się lennikiem cesarza i weszło w skład Świętego Cesarstwa Rzymskiego. W 1243 r. książę Barnim I nadał Szczecinowi prawa miejskie.

W XIII w. Szczecin stał się członkiem Hanzy. Na miejscu grodu słowiańskiego w XIV w. władca Barnim III Wielki wybudował siedzibę książęcą, tzw. "Kamienny Dom" oraz kaplicę św. Ottona. Przypuszcza się, iż zabudowania te stanowiły pierwszą fazę konstrukcji zamku książęcego (zwanego dzisiaj Zamkiem Książąt Pomorskich). W roku 1454 rozpoczęła się dziesięcioletnia wojna o prymat w handlu morskim pomiędzy Szczecinem a Stargardem.

W 1464 r. zmarł ostatni przedstawiciel szczecińskiej linii Gryfitów i po jego śmierci próbę przejęcia księstwa szczecińskiego podjęła Brandenburgia. Plany Brandenburczyków pokrzyżowało wkroczenie do Szczecina książąt: Eryka II (władcy Słupska) i Warcisława X (władcy Wołogoszczy). Zdołali oni obronić dziedzictwo Gryfitów. Tym, który zjednoczył Pomorze Zachodniej był syn Eryka II, Bogusław X. Po śmierci ojca (1474 r.) stał się władcą księstwa słupskiego i szczecińskiego. Następnie po śmierci stryja Warcisława X dokonał scalenia ziemi pomorskich i w 1491 r. przeniósł na stałe stolicę księstwa do Szczecina. Niestety zjednoczenie nie trwało długo. W 1532 r. księstwo zostało ponownie podzielone, a miasto stało się stolicą księstwa szczecińskiego. Niemal jednocześnie wprowadzono w Szczecinie protestantyzm (luteranizm). W 1570 r. został podpisany pokój w Szczecinie kończący I wojnę północną.

W czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648), w 1627 r. Szczecin został zdobyty przez wojska cesarskie, a w 1630 r., miasto zajęli Szwedzi, co potwierdzał pokój westfalski. Działania wojenne (kontrybucje na rzecz okupantów, podatki, obciążenia utrzymania załogi wojskowej) podczas potopu szwedzkiego były podstawą ruiny ekonomicznej miasta. Panowanie Szwedów i budowa twierdzy Szczecin zamknęły możliwości ekspansji terytorialnej ograniczając obszar miasta do około 54 ha na lewym i około 10 ha na prawym (Łasztownia) brzegu Odry Zachodniej.

Na początku XVIII w. miasto zostało zajęte przez Prusy, co potwierdził pokój w Sztokholmie w 1720 r. Średniowieczne obwarowania (w 1283 r. były to kamienno-ceglane mury, ostatecznie ukończone na przełomie XIII i XIV w.) zostały zburzone podczas budowy nowych fortyfikacji miejskich przez Fryderyka Wilhelma I w latach 1724–1740. Zdobycie Szczecina przez wojska francuskie w 1806 r. ustaliły krótkie rządy (1806–1813) Francuzów w mieście.

W 1843 r. miasto otrzymało połączenie kolejowe z Berlinem dając początek kolei na Pomorzu. Rozkwit nowych możliwości transportowych był naturalnym bodźcem rozwoju przemysłu. Szczecin wcześniej uzyskał podstawową infrastrukturę techniczną: sieć gazową (1848 r.), wodociąg i kanalizację (1864 r.) oraz sieć elektroenergetyczną (1886 r.). Pierwsze linie tramwajowe założono w 1879 r., a ich elektryfikację przeprowadzono w 1897 r. W 1897 r. uruchomiono w mieście hutę żelaza. Na początku XX w. wybudowano oczyszczalnię ścieków. Przeobrażenia miasta sprzyjały rozwojowi demograficznemu miasta, a to z kolei wymuszało rozbudowę urbanistyczną. Czynniki te leżały u podstaw decyzji rady miejskiej, która w 1873 r. podjęła się wyburzenia obwarowań i rozbudowie miasta. Było to równoznaczne z likwidacją twierdzy. Uruchomiło to gwałtowną urbanizację obszarów pofortecznych wokół Starego Miasta. Szczecin powiększał się również poprzez inkorporację okolicznych wsi. W 1900 r. przyłączono miasto Grabowo oraz Drzetowo i Niemierzyn, podjęto również decyzję o utworzeniu Cmentarza Centralnego. Za kolejnego nadburmistrza Friedricha Ackermanna w 1911 r. przyłączono kolejne tereny m.in. Pogodno i Niebuszewo.

W chwili wybuchu II wojny światowej miasto liczyło ok. 270 000 mieszkańców. W październiku 1939 r. zostało utworzone tzw. Wielkie Miasto Szczecin. Do miasta przyłączono wówczas okoliczne wsie, a także 2 miasta: Police i Dąbie. Na tym terenie istniało ok. 100 obozów pracy przymusowej. Wskutek alianckich nalotów bombowych od 1943 r. zabudowa miasta została zniszczona w 60–70%, port wraz z przyległościami w 70–80%, a obiekty przemysłowe uległy zniszczeniu niemal w 90%.

Pod koniec kwietnia 1945 r. miasto zostało zdobyte przez Armię Czerwoną. Szybko w mieście pojawili się również Polacy, przy czym przewaga ludności niemieckiej była znaczna (200 Polaków oraz około 6 tys. Niemców). Szczecin został przyłączony do Polski na podstawie uzgodnień konferencji poczdamskiej (17 lipca – 2 sierpnia 1945 r.). Początkowo Polska administracja przejęła miasto z wyłączeniem portu, który w całości pozostawał w rękach sowieckich do 1947 r. (w części nawet do 1955 r.). Sowieci wykorzystywali szczeciński port do załadunku zdobycznego sprzętu z terenu Niemiec. W maju 1945 r. z miasta wyjechało ponad 4 tys. Polaków osiedlonych wcześniej, zaniepokojonych przedłużającymi się rozmowami na temat przebiegu granicy między Polską i radziecką strefą okupacyjną Niemiec. Równocześnie notowano ponowny przyrost liczby ludności niemieckiej – Niemców, którzy wcześniej opuścili miasto, zaczęli powracać (ok. 1700 osób dziennie). Przybywali nieliczni polscy osadnicy. Szybki wzrost liczby ludności polskiej nastąpił dopiero po konferencji poczdamskiej. W roku 1946 zameldowanych Polaków w Szczecinie było 108 670 osób. Niemniej jednak zmniejszała się liczba ludności niemieckiej (w grudniu 1945 r. zarejestrowanych w Szczecinie było 57215 Niemców).

Miasto znane jest z wydarzeń w grudniu 1970 r. i sierpniu 1980 r., kiedy to miały tu miejsce liczne strajki i demonstracje robotnicze. Tu także podpisano tzw. porozumienia sierpniowe. 11 czerwca 1987 r. miasto odwiedził papież Jan Paweł II.

W latach 1946–1998 miasto było stolicą województwa szczecińskiego, a od 1999 jest stolicą województwa zachodniopomorskiego. Od 1999 miasto jest główną kwaterą Wielonarodowego Korpusu Północno-Wschodniego sił NATO. Obecnie na terenie Szczecina stacjonuje 12 Brygada Zmechanizowana oraz 12 batalion dowodzenia. W mieście znajduje się także szereg instytucji garnizonowych administracji wojskowej.

W Szczecinie objętych ochroną prawną jest ok. 270 zabytków nieruchomych, a samo miasto znajduje się na Europejskim Szlaku Gotyku Ceglanego. Reprezentacyjną część Szczecina stanowią Wały Chrobrego, skąd można obserwować rozległą panoramę na Odrę i port. Warto wybrać się na spacer w tym miejscu, gdyż tarasy widokowe mają 500 metrów długości i leżą 19 metrów nad poziomem brzegu odrzańskiego. Przechadzając się można jednocześnie podziwiać budynki użyteczności publicznej o monumentalnej architekturze. Gmachy te postawiono tutaj po 1901 r., w stylu historyzmu, nawiązują do baroku, północnoniemieckiego manieryzmu. Inne, jak np. Muzeum Morskie i Teatr Współczesny zbudowano w stylu secesji i modernizmu. Zabudowę Wałów uzupełniają tarasy widokowe ze schodami, a także fontanna i rzeźby nawiązujące do kultury starożytnego Egiptu czy Rzymu, wykonane przez mistrzów niemieckich.

W pobliżu znajdują się bulwary nadodrzańskie, których piękno krajobrazu również zachęca do spacerów. Należą do nich Bulwar Piastowski (prowadzący aż od Bulwaru Nadodrzańskiego do Trasy Zamkowej), Bulwar Gdyński (ponad półkilometrowy odcinek po stronie Urzędu Celnego – od Mostu Długiego do Trasy Zamkowej), Bulwar Elbląski (bulwar jest dziś miejscem cumowania jednostek sportowych, turystycznych oraz białej floty). Szczecin stanowił siedzibę książęcą, dzięki czemu w mieście powstał Zamek Książąt Pomorskich. O przeszłości miasta świadczą również pozostałości umocnień miejskich, jak Baszta Siedmiu Płaszczy lub bogato zdobione Brama Portowa i Brama Królewska.

Szczeciński układ urbanistyczny porównywany jest często do najsłynniejszej realizacji tego typu w Europie – Paryża. Większa część Śródmieścia zbudowana została na układzie gwiaździstym z placami w formie rond oraz szerokimi alejami obsadzonymi drzewami. Trasy tramwajowe w zdecydowanej większości przebiegają wydzielonymi pasami bądź środkiem alei.

Charakterystycznym elementem szczecińskich ulic są żeliwne pompy z II połowy XIX w. Wyprodukowano je w miejscowej firmie F. Poepckego. Spełniały rolę zapasowego źródła wody dla mieszkańców miasta. Niezbędne okazały się w okresie II wojny światowej oraz w pierwszych latach po wojnie, kiedy to sieć wodociągowa nie była w pełni sprawna. Do dnia dzisiejszego przetrwało ok. 30 pomp (z 70). Pompy są niezwykle ciekawe same w sobie. Są bowiem bogato zdobione (kanelowana kolumna, herby miasta, korona na szczycie), a wylew wody następuje ze stylizowanej paszczy smoka.

Dla poszukiwaczy architektury sakralnej spełnieniem wędrówek miejskich będą odwiedziny w szczecińskiej bazylice św. Jakuba (ul. Wyszyńskiego). Inne kościoły, na które należy zwrócić uwagę noszą wezwania: św. Jana Ewangelisty, św. Piotra i św. Pawła oraz św. Jana Chrzciciela. Ze względu na dużą wartość historyczną warto udać się do niewielkich kościołów, o średniowiecznym rodowodzie, położonych w peryferyjnych osiedlach miasta: na Stołczynie, Krzekowie i Pomorzanach.

W Szczecinie znajduje się wiele byłych rezydencji, takich jak: Pałac Pod Głowami, Pałac Klasycystyczny, Pałac pod Globusem, Pałac Joński, Pałac Sejmu Stanów Pomorskich, Pałac Ziemstwa Pomorskiego oraz kamienice: Kamienica Loitzów, Domki Profesorskie. W Szczecinie będącym jedną z ważniejszych republik miejskich w średniowieczu wybudowano Ratusz Staromiejski (obecnie siedziba Muzeum Historii Szczecina, Oddziału Muzeum Narodowego w Szczecinie) z Rynkiem Siennym, a następnie miasto jako siedziba prowincji i rejencji wzbogaciło się o kolejne okazałe budynki administracji publicznej takie jak: Czerwony Ratusz, Urząd Miasta Szczecin oraz gmachy pocztowe przy al. Niepodległości i przy ul. Dworcowej.

Chcąc odkryć tajemnice przeszłości miasta należy udać się do największego muzeum w mieście, jakim jest Muzeum Narodowe w Szczecinie. Gromadzi ono zbiory z wielu dziedzin, a ich zasób tematyczny jest szeroki i niezwykle ciekawy. Mamy wśród nich zbiory archeologii, sztuki dawnej i współczesnej, historyczne, numizmatyczne, nautyczne, etnograficzne. Muzeum mieści się w pięciu siedzibach (czterech historycznych budynkach w centrum miasta i jednej ekspozycji w Gryficach). Inne muzea w mieście, do których turyści powinni zajrzeć to Muzeum Techniki i Komunikacji (Zajezdnia Sztuki), Muzeum Literatury w Książnicy Pomorskiej, Muzeum Zamkowe w Zamku Książąt Pomorskich, Muzeum Geologiczne Instytutu Nauk o Morzu Uniwersytetu Szczecińskiego oraz Muzeum Katedralne przy bazylice archikatedralnej św. Jakuba.

W mieście wytyczone zostały krótkie szlaki turystyczne. Jednym z nich jest trasa „Niezwykli Szczecinianie i ich kamienice”, przedstawiająca miejsca zamieszkania i pracy znanych przed – i powojennych mieszkańców Szczecina. Z kolei „Miejski Szlak Turystyczny” to trasa wyznaczona namalowaną na chodnikach czerwoną przerywaną linią. Na mapie numerkami zaznaczono zwiedzane obiekty. Szlak powstał z okazji 750-lecia nadania praw miejskich Szczecinowi. Natomiast dla turystów odwiedzających przejazdem miasto poprowadzono drogę „Szczecin w pigułce” – trasę turystyczną wiodącą przez najbardziej charakterystyczne i godne zobaczenia zakątki miasta. Zupełnie wyjątkowy jest szlak: „Podziemne trasy Szczecina". To rekonstrukcja schronu przeciwlotniczego z II Wojny Światowej oraz przeciwatomowego z okresu Zimnej Wojny. Jest to największy cywilny schron w Polsce z okresu II wojny. Schron umieszczony jest na głębokości ok. 5 pięter w skarpie opasanej Murem Oporowym. Od najwyższego wyjścia (Plac Zawiszy) do podłogi dolnego poziomu mierzy sobie 17 metrów wysokości.

„Złoty Szlak” jest najdłuższy, poprowadzony z centrum miasta – od Zamku Książąt Pomorskich, aleją Jana Pawła II przez park, las, aż do puszczy. Dystans warto pokonać w całości, łącząc pieszą wycieczkę z wyprawą rowerową. Po zwiedzeniu zabytkowej miejskiej zabudowy, rowerem przejechać można przez alejki Jasnych Błoni obsadzone rozłożystymi platanami, Park Kasprowicza z urokliwym jeziorkiem Rusałka i Teatrem Letnim aż do ogrodu różanego. Stąd już tylko kilkanaście minut drogi przez leśne dukty dzieli nas od miejskich kompleksów rekreacyjnych. Możemy tu odpocząć na jednym z miejskich kąpielisk lub dobrze zagospodarowanych polan leśnych. Nad Jeziorem Głębokie rower zamienić można na kajak lub rower wodny. Na amatorów aktywnego wypoczynku czekają tu także park linowy oferujący trzy trasy o różnym stopniu trudności. Wyprawę przez las można kontynuować, np. na znakowanym szlaku Siedem Młynów – Gubałówka.

Wśród szlaków są też te trasy, które nawiązują do historii najnowszej Szczecina. Dla przykładu ścieżka „Dramat i pamięć zbuntowanego miasta” Szlak Grudnia 1970/Stycznia 1971, dotyczy tragicznych wydarzeń, które miały tu miejsce na początku lat 70. XX w. Szlak pozwoli poznać historię każdego z dziewięciu szczecińskich miejsc i przypomni zarówno mieszkańcom Szczecina, jak i gościom historię, która stała się fundamentem polskiej tożsamości miasta. Na trasie znajduje się dziewięć tablic w miejscach, gdzie rozgrywał się dramat. Na tablicach widnieją dokumentalne zdjęcia, informacje w 3 językach oraz kody QR, po których zeskanowaniu znajdziemy szczegółowy opis danego miejsca w Internecie.

Szczecin jest jednym z najważniejszych miast na Drodze św. Jakuba – szlaku, którym od wieków podążają pątnicy do grobu św. Jakuba Apostoła w hiszpańskim Santiago de Compostela, a który od 1987 r. stanowi Europejski Szlak Kulturowy. Na trasie znajduje się m.in jedna z najstarszych i najważniejsza świątynia regionu – Bazylika Archikatedralna pw. św. Jakuba Apostoła. Szlak w Szczecinie, podobnie jak w całej Europie oznakowany jest znakiem żółtej muszli na niebieskim tle. Symbol muszli, mapę i informację o Szlaku znajdziemy także na granitowym obelisku, który usytuowany jest przy wejściu głównym do katedry oraz na zewnętrznej ścianie przy wejściu bocznym od strony placu, na którym każdego roku w okolicach święta patrona (25.07) odbywa się Jarmark Jakubowy. Na dalszą trasę Szlaku można wyruszyć oznakowaną trasą w kierunku Świnoujścia lub nieoznakowaną w kierunku Frankfurtu nad Odrą.

W poruszaniu się po Szczecinie pomocny jest System Informacji Miejskiej. Jednolite pod względem wizualnym i architektonicznym nośniki informacyjne, obejmują m.in. tabliczki z nazwami ulic, wolnostojące tablice wskazujące lokalizację lub kierunki położenia i odległości do różnych obiektów miejskich, atrakcji turystycznych, punktów handlowych. Na najważniejszych budynkach i najciekawszych turystycznie obiektach, umieszczone są tablice z 3-języcznymi opisami i kodami QR, pozwalającymi poznać ich historię. W funkcje informacyjne wyposażone są także wiaty przystankowe prezentujące mapy, plany, schematy komunikacyjne, rozkłady jazdy podane w formie tradycyjnej, jak i w formie tablicy elektronicznej. W 2015 roku na terenie Szczecina pojawiły się również brązowe tablice kierunkowe przeznaczone dla kierowców, głównie dla zmotoryzowanych turystów, mające im ułatwić dotarcie do wybranych obiektów.

Również bogato przedstawia się propozycja wycieczek rowerowych, opartych m.in. o trasy rowerowe: Jezioro Głębokie – Odra (16 km), Ścieżka Zdrowia (5 km, od Jeziora Głębokiego przez Jezioro Głuszec po Las Arkoński), Śladami Quistorpów (12 km, poprowadzony, aby poznać historię powstałych w XIX w. zachodnich dzielnic i terenów rekreacyjnych miasta), Jezioro Słoneczne – Wyspa Pucka (18 km), Parnica – Kijewo (10 km), Parnica − Jezioro Szmaragdowe (6 km).

Na terenie Szczecina występują duże skupiska zieleni miejskiej w postaci miejskich lasów, parków, cmentarzy, zieleńców, skwerów i zieleni ulicznej. Dlatego też Szczecin znany jest w Polsce, jako miasto zieleni, słynące z bogatej roślinności pochodzenia egzotycznego. W konsekwencji osoby odwiedzające ten duży ośrodek miejski bez problemu zaznają spokoju u relaksu wśród leśnej głuszy, odpoczną nad jeziorkiem lub fontanną, odetchną leśnym i naturalnym powietrzem nad jeziorem Dąbskim.

Największym i najpopularniejszym zarówno wśród mieszkańców Szczecina, jak i wśród turystów parkiem miejskim jest Park im. Jana Kasprowicza (o pow. 49 ha), ze sztucznie utworzonym w centralnym miejscu parku jeziorkiem Rusałka, oraz z Teatrem Letnim im. Heleny Majdaniec. W parku występują liczne okazy egzotycznych drzew. Drugim co do wielkości jest Park im. Stefana Żeromskiego (o pow. 24 ha), powstały na terenach zlikwidowanych cmentarzy na początku XX w. To również skupisko pięknych okazów egzotycznych drzew i krzewów. Pozostałe parki to: Ogród Dendrologiczny im. prof. Stefana Kownasa, Park Brodowski, Park Andersa, Park Pomorzański im. gen. Józefa Dowbór-Muśnickiego, Park Leśny Arkoński, Park Noakowskiego, Jasne Błonia, Park przy ul. Niemierzyńskiej, Park przy ul. Goleniowskiej, Park przy ul. Jasnej, Park przy ul. Sąsiedzkiej, Park przy ul. Przodowników Pracy, Park im. Stanisława Nadratowskiego, Park Szachisty (Szczecin-Zachód), Ogród Różany, Park przy ul. Wapiennej (Warszewo).

Mnogość parków, skwerów i zieleńców miejskich to nie koniec atrakcji przyrodniczych Szczecina. Dodatkowo miasto otaczają 3 duże kompleksy leśne, puszcze: Wkrzańska od północy, Bukowa od południa oraz Goleniowska od wschodu. O wyjątkowości Szczecina i jego okolicy świadczy fakt, iż w granicach miasta łączą się typy krajobrazu: Doliny Dolnej Odry, Wzniesienia Szczecińskiego, Wzgórza Bukowego i Równiny Goleniowskiej. Przy granicach Szczecina znajduje się wzniesienie Wielecka Góra (131 m n.p.m.) leżąca na Wzgórzach Warszewskich, a na południe od miasta, w Szczecińskim Parku Krajobrazowym znajduje się Bukowiec (148,3 m n.p.m.) na Wzgórzach Bukowych.

W granicach administracyjnych Szczecina znajdują się niewielkie fragmenty Szczecińskiego Parku Krajobrazowego „Puszcza Bukowa” (m.in. z Jeziorem Szmaragdowym i rezerwatem przyrody „Zdroje”) oraz północna część obszaru specjalnej ochrony ptaków Natura 2000.

Przez miasto przepływają: rzeka Odra, jej ramię boczne Regalica wpadająca do jeziora Dąbie leżącego w całości w granicach miasta, łącząca obie rzeki Parnica oraz wiele mniejszych kanałów, które są częścią Międzyodrza. Na terenie Międzyodrza znajduje się kilkanaście niewielkich wysp, które można zobaczyć udając się w podróż kajakiem. Z racji położenia i bliskości Morza Bałtyckiego, dostępnego przez żeglowną Odrę oraz Zalew Szczeciński, Szczecin stał się ośrodkiem żeglarskim regionu. Znajduje się tu port morski, stocznie remontowe, jachtowe oraz żeglugi morskiej. Powstające elementy infrastruktury portowej (marina na Odrze – port jachtowy na wyspie Grodzkiej i przy Łasztowni) wykorzystywane są przez turystów w ramach Zachodniopomorskiego Szlaku Żeglarskiego. Z Nabrzeża Pasażerskiego przy Wałach Chrobrego można wsiąść na statki wycieczkowe Odra Queen i Peene Queen pływające po Odrze i wodach szczecińskiego portu. Można również samemu wypożyczyć motorówkę (Bulwar Szczeciński) i samodzielnie popływać po szczecińskim Międzyodrzu.

Według stanu na koniec września 2015 r., w mieście funkcjonuje 20 hoteli, w tym: 4 hotele kategorii 4 gwiazdek, 7 – kategorii 3 gwiazdek, 4 – kategorii 2 gwiazdek oraz 5 hoteli jednogwiazdkowych. Miłośnicy campingu i caravaningu mogą się zatrzymać w przepięknie położonym nad jeziorem Dąbie całorocznym campingu, posiadającym kategorię 4 gwiazdek. Dużą popularnością cieszą się także 4 schroniska młodzieżowe (kat. I i II), z których 2 działają sezonowo

Miasto ma bardzo bogatą ofertę biblioteczną. Największą biblioteką jest Książnica Pomorska. Wielkość zbiorów KP wynosi ok. 1 500 000. Oprócz udostępniania i wypożyczeń książkowych Książnica organizuje wiele spotkań i wystaw poświęconych tematyce ogólnokulturowej oraz regionalnej. 

Promocję i upowszechnienie wiedzy na temat Szczecina mieści w sobie Encyklopedia Pomorza Zachodniego (pomeranica.pl). Jest to internetowy zbiór haseł opisujących ludzi, miejsca, organizacje, zabytki, dzieła i wydarzenia związane z województwem zachodniopomorskim. Wersja papierowa powstała na bazie doświadczeń zdobytych przy tworzeniu Internetowej Encyklopedii Szczecina. Całość wydana została na jesieni 2015 r. Jej twórcy mieli na celu stworzenie stabilnego, ciekawego i wiarygodnego źródła informacji na temat Szczecina i jego historii, a także upowszechnienie i promocję wiedzy dotyczącej historii lokalnej. Dzięki temu pogłębia się poczucie tożsamości lokalnej, a także, zdaniem autorów, sprzyja to budowaniu wspólnoty i podnoszeniu świadomości historycznej mieszkańców Szczecina. 

Niezaprzeczalnym atutem turystycznym miasta, jest fakt, iż o Szczecinie mówi się często „miasto teatrów”, oczywiście ze względu na duży wybór tego rodzaju instytucji umiejscowionych w mieście. Należą do nich: Teatr Współczesny (znajduje się w gmachu głównym Muzeum Narodowego w Szczecinie), Teatr Polski, Teatr Kana, Teatr Krypta (w Zamku Książąt Pomorskich), Teatr Lalek „Pleciuga”, Teatr Nie Ma, Teatr Kameralny Szczecińskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki. W mieście funkcjonują także Filharmonia Szczecińska, Opera na Zamku oraz amfiteatr w Parku Kasprowicza (Teatr Letni).

Latem artyści ulicy przyjeżdżają do Szczecina, by zaprezentować szerokiej publiczności swoje nowe, często niekonwencjonalne projekty. Na Festiwalu Artystów Ulicy można spotkać teatry. Co roku odbywają się Dni Morza – jedna z większych imprez w ciągu roku, na którą zapraszane są gwiazdy. W kwietniu odbywa się Rajd Magnolii, najbardziej prestiżowa impreza motoryzacyjna w województwie zachodniopomorskim, będąca III rundą Pucharu Polski Automobilklubów i Klubów. W sierpniu odbywa się Międzynarodowy Festiwal Ogni Sztucznych Pyromagic, który ściąga widzów z całej Polski. W dniach 4–7 sierpnia 2007 r. odbył się w Szczecinie finał Operacji Żagiel – The Tall Ships' Races (po odwiedzeniu kolejno – duńskiego Århus, fińskiej Kotki i szwedzkiego Sztokholmu) międzynarodowych regat żaglowców. Organizatorzy stwierdzili, że teren zlotu odwiedziły 2 miliony ludzi. W dniach 3-6 sierpnia 2013 r. odbył się w nim finał kolejnej Operacji Żagiel na trasie Aarhus – Helsinki – Ryga – Szczecin, o jeszcze większej randze niż poprzedni, gdyż w 2007 r. impreza była podzielona na dwie części – bałtycką i śródziemnomorską, a w 2013 r. całość odbyła się na Bałtyku. Do Szczecina zawitało ponad 100 żaglowców, więcej niż poprzednio, a zwycięzcą w klasyfikacji generalnej regat został Dar Szczecina, jacht będący własnością miasta, zarazem najmniejszy żaglowiec, jaki kiedykolwiek zwyciężył w tych regatach (słabe wiatry w trakcie wyścigu wyjątkowo sprzyjały mniejszym jednostkom).

Obecnie w Szczecinie działają dwie lokalne stacje telewizyjne (TVP Szczecin i Pomerania TV) oraz lokalne stacje radiowe Polskie Radio Szczecin, Radio Plus Szczecin, Szczecin.fm, Radio Eska Szczecin oraz Radio Złote Przeboje, Radio RMF MAXXX i Radio WAWA. Największymi lokalnymi gazetami są: Kurier Szczeciński i Głos Szczeciński, regionalne wydanie Gazety Wyborczej, bezpłatny tygodnik MM Moje Miasto.

Przybywający do miasta turyści o aktualnościach miejskich mogą dowiedzieć się z kilku serii bezpłatnych gazetek. Wśród nich jest Prestiż Magazyn Szczeciński – lifestylowe czasopismo opisujące ludzi, wydarzenia i miejsca związane z miastem. Zainteresowani bardziej historycznymi ciekawostkami zestawionymi z dziejami miasta i wydarzeń kulturalnych z nim związanych z pewnością powinni sięgnąć do bezpłatnego dwumiesięcznika kulturalnego „Pogranicze”. Od września 2011 r. wydawany jest również magazyn „Szczecin in Progress” – bezpłatny miesięcznik, którego twórcy skupiają się na ukazaniu pozytywnych stron miasta, jego mieszkańców oraz osób działających na rzecz rozwoju Szczecina.

Szczecin jest ośrodkiem gospodarczym i naukowym regionu. Znajdują się tu m.in. Zarząd Morskich Portów Szczecin – Świnoujście, renomowane w swojej działalności stocznie remontowe, siedziby firm związanych z gospodarką morską oraz wiele innych firm przyczyniających się do rozwoju gospodarczego miasta. Zaplecze edukacyjne to m.in. Akademia Morska w Szczecinie, Pomorski Uniwersytet Medyczny w Szczecinie, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Uniwersytet Szczeciński, Akademia Sztuki w Szczecinie, Arcybiskupie Wyższe Seminarium Duchowne w Szczecinie oraz wiele innych uczelni niepublicznych.

Turyści przybywający do miasta często pytają o centra handlowe. Do nich należą m.in.: CHR Galaxy, CH Kaskada, Galeria Turzyn (w ścisłym centrum miasta), CH Ster, CH Atrium Molo, Galeria Gryf (w prawobrzeżnej części miasta). 

Szczecin posiada także własne kulinarne produkty tradycyjne. Są to: paprykarz szczeciński, śledzie po szczecińsku, pierniki szczecińskie, chleb szczeciński, pasztecik szczeciński, konfitura szczecińska z owoców róży, konfitura szczecińska z zielonych pomidorów. Największą popularnością zarówno wśród mieszkańców, jak i turystów nie tylko z Polski, ale i z zagranicy cieszy się jednak słynny pasztecik szczeciński. 

Miasto jest siedzibą archidiecezji szczecińsko-kamieńskiej Kościoła rzymskokatolickiego. Szczecin posiada 46 parafii, które są podzielone pomiędzy 7 dekanatów. Głównym szczecińskim kościołem rzymskokatolickim jest bazylika archikatedralna św. Jakuba. W 1988 r. na os. Słonecznym powstało Sanktuarium Matki Bożej Fatimskiej, której figurę koronował na Jasnych Błoniach Jan Paweł II podczas III podróży apostolskiej do Polski. W mieście istnieje także wiele innych miejsc modlitwy i kultu innych wyznań i religii.

Szczecin posiada również duże zaplecze sportowe. Do najważniejszych obiektów należą m.in.: Hala Widowiskowo-Sportowa Azoty-Arena, Stadion Miejski im. Floriana Krygiera, Zespół Obiektów Sportowych Tor Kolarski im. Zbysława Zająca - jeden z najstarszych obiektów, zbudowany przed II wojną światową. Ponadto: Floating Arena 50 – basen 50 m, kompleks sportowy Szczecińskiego Domu Sportu oraz wiele innych mniejszych obiektów, do których także zaliczyć trzeba boiska sportowe wybudowane w ramach programu „Moje boisko Orlik 2012”.

Do honorowych obywateli miasta należą: Ojciec Święty Jan Paweł II, ks. Arcybiskup prof. dr hab. Kazimierz Majdański, o. Hubert Czuma, Krystyna Łyczywek, Joanna Kulmowa (poetka), Prezydent RP Lech Wałęsa, prof. Aleksander Wolszczan, prof. Gerard Labuda, prof. Władysław Bartoszewski, Ryszard Karger (wieloletni Dyrektor PŻM).

Najsłynniejszą postacią urodzoną w Szczecinie (w 1729 r.) jest córka komendanta garnizonu pruskiego, Zofia Fryderyka Augusta von Anhalt-Zerbst - późniejsza caryca Rosji Katarzyna II. 30 lat później w Szczecinie urodziła się także Maria Fiodorowna - druga żona cara Pawła I. Historię miasta tworzyli także byli jego mieszkańcy, o których można się dowiedzieć przemierzając wspomniany już szlak turystyczny „Niezwykli Szczecinianie i ich kamienice”. Ze Szczecinem związani byli również: Ferdinand August Ludwig Karkutsch (niemiecki kupiec, działacz społeczny i filantrop, z jego funduszy w Szczecinie wybudowano gmachy muzealne na obecnych Wałach Chrobrego oraz rozbudowano szpital w Szczecinie-Zdrojach), Ludwig Giesebrecht (historyk, filozof, pedagog i poeta pruski, Zbigniew Abrahamowicz (architekt, twórca projektu Teatru Letniego oraz projektów kościołów, instytucji pożytku publicznego, lokali gastronomicznych), Edward Wilhelm Drescher (lekarz-chirurg dziecięcy, deontolog, profesor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie), Marek Eisner (lekarz, endokrynolog, profesor Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie), Tadeusz Bursztynowicz (współzałożyciel i dyrektor Teatru Muzycznego w Szczecinie) i wielu innych.